Haiceatón COBÁC 2018

Tháinig Cumann Gaelach an Choláiste Ollscoile Bhaile Átha Cliath le chéile arís i mbliana agus d’eagair ‘Hackathon na Gaeilge’

Bhí Haiceatón na bliana seo ar siúl i mBanc na hÉireann Montrose ar an 17ú d’Aibreán

Tá an ghrúpa a bhuaigh an comórtas anuraidh théis an aip a chruthaigh siad ar an lainseáil agus is féidir teacht ar anseo -> LOINNIR

Céard is Haiceatón ann?
Is comórtas é an Haiceatón, tagann daoine le chéile chun teacht ar réiteach ar fhadhb. (Mar shampla, tuilleadh seirbhísí a chur ar fáil trí Ghaeilge agus a bheadh úsáideach i gnáth shaol muintir na Gaeilge.) Bíonn grúpaí daoine ag obair le chéile ag úsáid scileanna ríomhaireachta, margaíochta srl. agus an am a chaitheamh go dtí deireadh an Haiceatón ag obair ar an tionscnamh.

Giuirléid 2017

Na giuirléidí is mó a díoladh anuraidh

5. Nintendo Switch – 15M aonaid
nintendo switch console

4. Uaireadóir Apple – 20M aonaid
Apple Watch
Táirge réasúnta nua, gan ar an margadh ach ó 2015, tháinig an 3ú sraith amach i 2017 agus is léir ón díolacháin nach bhfuil am na uaireadóirí cliste caite.

3. Amazon Echo Dot – 24M aonaid
Amazon Echo
2014 thug Amazon amach Echo ar dtús. Anois tá sí níos lú. An bhfuil callaire cliste guthghníomhachtaithe agat fhéin sa bhaile?

2. Samsung Galaxy – 33M aonaid
Samsung Galaxy
Tháinig Samsung Galaxy S8 & Samsung Galaxy Note 8 amach gan ceachtar acu pléascadh.

1. iPhone Apple – 223M aonaid
 iPhone 8, iPhone 8 Plus
iPhone X
Bhí 3 iPhone éagsúil amuigh ag Apple na bliana seo caite. iPhone 8, iPhone 8 Plus agus iPhone X. Níl iontas mar sin gurb iad an giuirléid is mó a díoladh.

Figiúirí de réir anailísí ‘GBH Insights’ Daniel Ives a chuir le chéile ar son USA TODAY.

Ach, an raibh giuirléidí eile nach raibh ar an liosta seo? Céard a cheannaigh tusa i 2017? Mar de ghnáth ba bhreá linn cloisteáil uaibh! Táimid ag tnúth go mór le bhur smaointe a fháil i 2018.

Teic na Mara

Nuair a thosaigh na meáin shóisialta agus soláthraí nuachta ar fad ag tagairt don stoirm / spéirling Ophelia, bhí níos mó den teicneolaíocht a bhíonn in úsáid ag meitéareolaithe le feiceáil don ghnáth duine ar líne.

hurricaneOphelia

Níl go leor taithí agam sna bogearraí dinimic ríomhaireachtúil na sreabhán a bhíonn in úsáid chun pátrún an aimsir a réamh-mheas ach chuir mé an-suim sa méid seo a leanas.

Tá baoi san fharraige amach ón chósta ag taifead eolas agus á chur ar fáil go poiblí ag Foras na Mara:
marine map Irish Weather Buoy Network
Ar gach baoi tá baraiméadar ag tomhais brú atmaisféarach agus uirlisí ‘s braiteoirí eile ag tomhais luas na gaoithe, treo na gaoithe, teocht agus bogthaise na farraige, ina measc, agus úsáidtear iad chun feabhas a dhéanamh ar tuar na haimsire.

Míle fáilte romhat aon eolas eile a roinnt linn anseo.

WhatsApp Gaeilge

Dea-scéala eile an tseachtain seo, buíochas leis An Ríomhacadamh – na daoine atá ag obair go dian chun táirgí a aistriú go Gaeilge. Tá Gmail, Twitter, Firefox déanta agus tá aistriúchán WhatsApp ar bun.

Tá an leagan Gaeilge de WhatsApp ar fáil ar an gcóras iOS anois agus beidh leagan Android den aip le teacht go luath.

Tá an teachtaire ar fáil i 75 teanga, na leaganacha seo déanta tríd slua-aistriú – translate.whatsapp.com.

Baineann daoine níos mó úsáid as aipeanna teachtaire anois ar nós LINE, Kik, WeChat, WhatsApp, Facebook, Slack. Taispeánann WeChat go háirithe na féidearthachtaí atá ag aip teachtaire. Bíonn daoine ag ceannach ar líne agus i siopaí, ag aistriú airgead, scanadh QR agus imirt cluichí.

Baineann ós cionn 1 billiún duine úsáid as WhatsApp i níos mó ná 180 tír ar fud an domhain.

#RíomhNaG

Bhí seimineár poiblí ar an ríomhaireacht sa Ghaeilge ar siúl i mBaile Átha Cliath Dé Luain 8ú Bealtaine 2017. Bhailigh daoine ó saol na Gaeilge le chéile ar Champas na Naomh Uile de chuid Ollscoil Chathair Bhaile Átha Cliath (DCU) i nDroim Conrach. Bhí meascán de mic léinn agus daoine a bhíonn ag obair, iad siúd go háirithe a mbaineann úsáid nuálaíoch as an ríomhaireacht ina gcuid oibre.
Seimineár poiblí ar an ríomhaireacht sa Ghaeilge, Fiontar agus Scoil na Gaeilge, DCU. Seoladh an leabhar An Ríomhaire Ilteangach, foilsithe ag Cois Life, údar: Michal Boleslav Měchura
Tar éis do Mhichal Boleslav Měchura, innealtóir ríomhaireachta agus údar an leabhair ‘An Ríomhaire Ilteangach’, an slua a fháiltiú chur sé eochairchainteoir an Ollamh Kevin P. Scannell i láthair, a thaistil ó Ollscoil Saint Louis i Meiriceá. Rinne Kevin Scannell cur síos ar struchtúr na Gaeilge mar bhuntáiste sa ríomh-theangeolaíocht.

Labhair Éamonn Ó Dónaill ansin faoi Gaelchultúr agus go háirithe an úsáid a mbaineann siad as ríomhaireacht i dteagasc na Gaeilge.

Chur Colm Ó Coisdealbha, ó Oifig an Choimisinéara Teanga, i láthair faoi cearta agus dualgais teanga. na dúshlán agus deacrachtaí a bhíonn acu, na scéimeanna agus eolas leictreonach go háirithe.

Thaispeáin an t-innealltóir Ciarán Ó Bréartúin (nascanna.com & scríobh.ie) an méarchlár d’Éirinn a d’fhorbair sé agus chur síos ar tíortha eile a mbíonn a méarchlár féin acu.

Ní amháin go raibh Ronan Doherty ag déanamh taiféad físeán agus ag cinntiú go raibh an ócáid beo ar Facebook CoisLife, is dearthóir suíomhanna gréasáin é agus rinne cur i láthair spreagúil faoina chuid oibre agus dearadh go ginearálta.

An t-aon bean amháin i measc na cainteoirí Neasa Ní Chiaráin, Coláiste na Tríonóide, a chur síos ar abair.ie agus go leor tograí eile ar bun acu!
Neasa Ní Chiaráin, Coláiste na Tríonóide, abair.ie
Cathal Convery, Foras na Gaeilge, foclóir.ie a meabhrú dúinn na buntáistí a bhaineann le foclóirí leictreonach seachas leabhair mór atá trom a chrochadh timpeall.

Is logánaitheoir bogearraí é Micheál Johnny Ó Meachair agus duine den meitheal ar a ghlaoightear an Ríomhacadamh. Ba iontach cloisteáil faoi an méid obair atá déanta agus ar bun ag an meitheal oibrithe deonach seo, ar son na teanga agus na ríómheolaíochta.

Ar dheiridh labhair Dr. Aodhán Mac Cormaic, Roinn Ealaíon, Oidhreachta, Gnóthaí Réigiúnacha, Tuaithe agus Gaeltachta, ar Plean Digiteach don Ghaeilge: straitéis don todhchaí.

Seoladh leabhar Michal Boleslav Měchura ‘An Ríomhaire Ilteangach’ (foilsithe ag Cois Life) ansin mar chuid den ócáid.
Leabhar Michal Boleslav Měchura. An ríomhaire ilteangach
Is treoirleabhar atá ann don teicneolaíocht teanga atá dírithe ar an léitheoir ginearálta. Léitheoireacht riachtanach do gach duine a láimhseálann breis is teanga amháin ar an ríomhaire. Is féidir níos mó eolas a fháil agus é a cheannacht ó CoisLife.ie

Kevin Scannell

Tá Kevin Scannell luaite againn cheana agus ní iontas go bhfuil, cinnte beidh sé luaite arís agus arís eile! Cén fáth? Mar is iontach an obair atá déanta agus á dhéanamh aige ar son na teicneolaíochta agus ar son na Gaeilge go háirithe. Is buíochas le Kevin Scannell agus a chairde, An Riomhacadamh / An tAcadamh um Logánú, go bhfuil rudaí ar fáil dúinn, na Gael ar fad, trí ár dteanga. Cosúil le Mozilla Firefox, LibraOffice, Twitter, Skype agus níos mó, mar a chur Nascanna.com ar an eolas muid faoi. Baineann muid an-úsáid as An Gramadóir agus an Litreoir Gaeilge mar shampla!

Kevin Scannell – Cé hé?
Is Meiriceánach é Kevin a rugadh i mBostún, Massachusetts, de bhunadh Éireannach ar an dá thaobh. Dá bharr sin bhí cultúr na hÉireann an-tábhachtach i measc a mhuintire. Bhí cúpla focal Gaeilge aige nuair a bhí sé óg agus shocraigh sé í a fhoghlaim nuair a bhí sé níos sine. Rinne sé staidéar ar mhatamaitic in Institiúid Teicneolaíochta Massachusetts (MIT), áit a bronnadh BS ar i 1991. Fuair sé céim dhochtúireachta ó ollscoil California, Los Angeles, san matamaitic chomh maith.
An Ollamh Kevin ScannellCé go raibh sé sáite sa mhatamaitic, bhí suim aige sa Ghaeilge i gcónaí, agus go luath sa bhliain 2000 chinn sé ar iarracht a dhéanamh bun-uirlisí ríomhaireachta a fhorbairt don Ghaeilge. Ba chaitheamh aimsire é dó ag an am sin, ach atá níos mó cosúil le obair lánaimseartha anois agus an méid forbairt agus aistriúchán a bhíonn ar bun aige ó lá go lá.

Labhair muid leis an Ollamh Kevin Scannell ar Skype agus seo cuid den comhrá a bhí againn:

Buíochas le Kevin as labhairt linn ó Saint Louis, Missouri, áit atá sé ina Ollamh matamaitic agus ríomheolaíocht san Ollscoil ansin ó 1998.

Ní hí an Ghaeilge an teanga amháin a bhíonn sé ag obair uirthi – tá acmhainní á fhorbairt aige ar son mionteangacha ar fud an domhain, go háirithe na teangacha Ceilteacha eile, teangacha Bantúcha san Afraic agus teangacha Polainéiseacha.

“Creidim go láidir gur féidir an-tairbhe a bhaint as an teicneolaíocht agus as an nGréasán le mionteangacha a chosaint agus a chur chun cinn – agus seo é bunús m’oibre go léir.”

Tuilleadh eolas anseo agus is féidir Kevin @kscanne agus Acadamh Um Logánú @riomhacadamh a leanacht ar Twitter.

An tAcadamh um Logánú

Táimid ag baint úsáid agus tairbhe as sárobair An tAcadamh um Logánú, b’fhéidir i ngan fhios dúinn féin.. Cé hiad agus céard atá ar bun acu?

An tAcadamh um Logánú

Grúpa daoine ag aistriú bogearraí go Gaeilge. Tá an smaoineamh ag fás le cúpla bliain anois agus tá go leor aistriúchán cheana féin déanta. Tugadh an t-ainm Ríomhacadamh orthu, ó Eanáir 2017 a thosaigh siad go hoifigiúil ag tabhairt “An tAcadamh um Logánú” ar an meitheal seo.

Is iad Kevin Scannell agus Micheál Johnny Ó Meachair a chur tús leis ach is leis an meitheal ar fad an obair.

Labhair Teic na nGael le Micheál Johnny Ó Meachair chun níos mó eolas a fháil…

“Is meitheal daoine atá san Acadamh um Logánú, sin iad na daoine a bhíonn ag tabhairt faoin aistriúchán.”

Cé hiad na daoine atá ina bhall den meitheal seo?

“Daoine a rinne obair ach nach féidir leo obair a dhéanamh faoi láthair agus na daoine gníomhacha. Bíonn roinnt de na daoine gníomhacha sásta bheith ina dtionólaithe ar thionscadail freisin, is é sin, súil a choimeád ar chúrsaí don dtionscadal agus déanamh deimhin de go bhfuil dóthain cabhrach acu an tionscadal a choimeád chun dáta.”

Tá líon na mball fós á bheachtú. Tá tuairim is duine dhéag gníomhach, agus tuairim is cúigear nó seisear eile a d’fhéadfadh tuilleadh oibre a dhéanamh amach anseo.

Spriocanna acu:

  • Daoine a chur ar an eolas maidir le cad is logánú ann. Is é sin: Aistriúchán den chuid is mó; ath-innealtóireacht ar chodanna den chomhéadan; agus comhairleoireacht maidir le hathrú dathanna, pic, físeáin, agus le hábhar an bhogearra, sa chaoi go n-oireann sé do phobal na hÉireann, mar shampla: bhí samplaí cispheile i dtreoir Gmail, ach chuireamar samplaí iomána ina n-áit. Obair leanúnach atá sa logánú – cuirtear teaghráin (píosaí téacs) nua le bogearraí go tráthrialta.
  • Tá sé i gceist againn daoine a earcú. Thabharfaimis traenáil do na daoine seo agus bheadh ardán ann dóibh aitheantas a fháil as a gcuid oibre. D’fhéadfaí breathnú ar an obair mar portfóilió aistriúcháin fiú.
  • Obair logánaithe éagsúla a bhailiú le chéile le go n-aithneoidh eagraíochtaí (a dhiúltaigh dúinn cheana) an obair agus an saineolas atá againn i bpobal na Gaeilge.

Tuigtear dúinn go féidir leis a bheith deacair ar eagraíochtaí an ceangal idir tionscadail éagsúla a fheiceáil, mar sin, simpleoidh sé seo an scéal, go pointe.

  • Táimid ag iarraidh go mbeidh sé soiléir don phobal cé na bogearraí agus suíomhanna logánaithe a dtacaímid leo, agus cé na cinn nach raibh baint ar bith againn leo. Tá sé seo tábhachtach ó thaobh caighdeáin agus leanúnachais.

Bíonn sé deacair go leor ar an ngnáthdhuine earráid a thuiscint gan téarmaí aisteacha éagsúla a bheith sna haon cheann acu. Mar shampla, beimid ag tacú le logánú Mozilla, Twitter, agus Gmail ach ní thugaimid ár séala do Facebook ós rud é go bhfuil cur chuige éagsúil acu.

  • Bhíodh tionscadail logánaithe ag brath ar dhuine amháin, nó ar ghrúpa beag, chun an bun-aistriúchán agus an chothabháil a dhéanamh.

Is éard atá i gceist lena cothabháil ná cúpla míle teaghrán nua a logánú cúpla uair sa bhliain agus nuashonruithe á ndéanamh ar bhogearraí.

Ós rud é gur obair dheonach é seo, ní féidir le daoine tosaíocht a thabhairt don obair i gcónaí agus d’fhéadfaí gur gá do dhuine éigin éirí as an logánú go hiomlán, leis sin, go n-imeodh bogearra Gaeilge ó mhaith. Táimid ag iarraidh an baol seo a laghdú

An mbeadh spéis agaibh cloisteáil ó daoine eile ar mhaith leo cabhrú?

“Cinnte! Anuas ar na pointí sna spriocanna thuas, bíonn sé go deas aiseolas ginearálta a fháil ar an obair a rinneadh agus aiseolas a fháil ar mhianta an phobail. Féadfar aiseolas a sheoladh chugainn ar Twitter (@riomhacadamh) nó trí rphost a sheoladh.”

“Bíonn gach sórt duine ag teastáil!”

  • Daoine a bhfuil caighdeán ard Gaeilge acu agus a úsáideann ríomhaire go laethúil.
  • Daoine le craobhscaoileadh a dhéanamh ar bhogearraí. Bíodh go ndeireann tú le daoine mar gheall ar bhogearraí nó go gcabhraíonn tú le daoine bogearraí a shuiteáil, a shocrú, a úsáid, agus mar sin de, tá na haon ról tábhachtach.
  • Bíonn sé úsáideach scileanna ríomhchlárúcháin a bheith ag daoine, ach ní bhíonn sé riachtanach in aon chor. Déanann innealtóirí na n-eagraíochtaí féin an obair theicniúil go minic.

An mbaineann sibh úsáid as GitHub?

“Baineann baill áirithe den mheitheal úsáid as ach níl sé riachtanach. Bainimid úsáid as cúpla comhéadan aistriúcháin leis an ngnáthobair a dhéanamh, rud a fhágann go bhfuil sé an-éasca an obair a eagrú agus a chur i gcrích. Is iad sin Pootle, GoogleTranslatorToolkit, agus Transifex de ghnáth.”

“Bainimid úsáid as Pootle, GoogleTranslatorToolkit, agus Transifex de ghnáth.”

Ár mbuíochas le Micheál Johnny Ó Meachair as ucht a chuid ama agus saineolas a roinnt linn. Cuireann muid an-spéis san obair seo agus buíochas leo tá Gmail, Mozilla, Twitter agus tuilleadh in úsáid againn trí Ghaeilge. Eolas a bhí bailithe le chéile ag Nascanna.com mar a lua muid ar alt faoi le déanaí.

An Aip is fearr liom…

Karina Feirtéar – Cé hí?

Bainisteoir Óige i TG4. Is Ciarraíoch í Karina Feirtéar ó dhúchais. Tá cúlra saibhir san ealaíon aici. D’oibrigh sí mar ealaíontóir grafach le breis agus 10 mbliana. Tar éis sin, bhí sí ag plé le stiúradh agus ag léiriú sraitheanna don lucht féachana óg i TG4. Tá go leor forbairt déanta aici i bhforbairt aipeanna Gaeilge do Cúla4. Tá sí pósta agus beirt páiste aici féin. Faoi láthair, tá sí ag bainistiú ábhar a chuirtear ar fáil ar ardáin digiteach as Gaeilge don lucht féachana óg – cainéal YouTube Cúla4 agus na h-ardáin eile ina mbíonn a cuid tuismitheoirí & múinteoirí ar fáil. Is breá leí gach rud a bhaineann leis na h-ardáin shóisialta.

D’iarr Teic na nGael ar Karina – Cén Aip is fearr leat?

Karina Feirtéar ag úsáid Snapchat“Is breá liom go leor, LEOR aipeanna. Tá gach rud ar fáil ar mo fón póca anois. Gach rud ó mo bhanc, siopaí gur féidir éadach a cheannacht, chomh maith le r-phostanna a sheoladh! Caithim go leor am ar seinnteoirí ar mo fón (tá’s agat.. scáileán an-bheag), chomh maith le YouTube.”

“Ach cad é an ceann is mó a bhainim sásamh as agus go gcaithim formhór de mo chuid ama air? Snapchat! Tá an glúin níos óige sa lá tá inniu againnn ag díriú isteach ar domhan físiúil, níos mó na focail. Is ardán cliste é Snapchat atá tógtha ar an bhunús sin.”

“Is breá liom go leor leor aipeanna. Ach cad é an ceann is mó a bhainim sásamh as agus go gcaithim an chuid is mó de mo chuid ama ar? Snapchat!”

Karina Feirtéar ag úsáid Snapchat Is breá liom é mar nach bhfuil rialacha faoi leith ag baint leis – Bealach iontach físiúil le scéal a chumadh agus thaifeadadh.

Tá neart spraoi ann ag cruthú teachtaireachtaí agus iad a sheoladh chuig do chairde nó “snap scéal” a chumadh dod leantóirí. Is féidir ceol a chur leis nó do chuid graificí / dearadh féin.

Níl Snapchat ach ina thús, beidh neart forbairtí agus réimsí nua ag teacht leis an ardán amach anseo.

 

“Ní h-amháin go maith liom mo chuid snaps féin a chruthú, ach is breá liom roinnt daoine a leanúint chomh maith.”

“Tugann sé léargas mhaith réalaíoch dúinn ar shaol dhaoine- mar shampla daoine cáiliúil- taispeánann sé dúinn an saol atá acu- gan an smide.. nó taobh thiar den cheamara i taifeadadh mór.”

Ár mbuíochas le Karina as ucht a gcuid ama ag freagairt na ceiste seo agus is léir go duine í a bhaineann an-úsáid as Aipeanna! Céard fútsa? Céard iad na Aipeanna is mó a bhaineann tusa taitneamh agus úsáid astu? Má cheapann tú go mbíonn aon duine ag ‘Snapscéalaíocht’ a leanann tú ar Snapchat ar chóir go mbeadh muid ar an eolas fúthu, fáilte romhat teachtaireacht a fhágáil thíos, nó bí i dteagmháil linn.

Dala an scéil, is iontach na áiseanna atá ar fáil ó Cúla4 agus beidh alt eile againn faoi seo go gairid.

TechSpace

TechSpace – as Gaeilge

Is comhfhiontar idir an Roinn Ealaíon, Oidhreachta Gnóthaí Réigiúnacha, Tuaithe agus Gaeltachta agus Camara Ireland Ltd. é Techspace as Gaeilge atá á mhaoiniú faoin Straitéis 20 Bliain don Ghaeilge 2010-2030.
tech space logo
Is gréasán náisiúnta de spásanna meáin dhigiteacha é TechSpace atá lonnaithe in ionaid óige agus scoileanna a chabhraíonn le hógánaigh a bheith gníomhach i gcruthú ábhair dhigitigh agus theicneolaíochta.

Foghlaimíonn daoine óga chun scannáin dhigiteacha, dearadh gréasáin, forbairt aipeanna soghluaiste agus róbataic i measc nithe eile a dhéanamh. Faoi stiúir theagascóirí oilte agus mheantóirí, cuireann na hógánaigh lena gcuid inniúlachta ar ríomhairí, féin-mhuinín, scileanna agus soghluaisteacht shóisialta a chuidíonn leo ar feadh a saoil.

Chuir an Roinn Ealaíon, Oidhreachta, Gnóthaí Réigiúnacha, Tuaithe agus Gaeltachta maoiniú ar fáil do Chamara Ireland ag tús 2015 chun ábhar oiliúna ar líne a aistriú go Gaeilge agus cúrsaí traenála a eagrú dóibh siúd a mbeadh suim acu TechSpace as Gaeilge a bhunú.

Anuas air sin, tá deontas uasta de €2,000 ar fáil d’iarratasóirí incháilithe chun trealamh i gcomhair meán digiteach a cheannach agus costais taistil agus chothabhála d’uasmhéid €300 chun freastal ar chúrsaí oiliúna Techspace as Gaeilge a chlúdach. Ag eascairt as na forbairtí seo, tá clár TechSpace ar fáil anois trí mheán na Gaeilge do dhaoine óga ar fud na tíre, daltaí meánscoile san áireamh.

Cuireadh na chéad cúrsaí traenála ar bun le linn Samhradh 2015 i mBaile Átha Cliath agus i Feabhra 2016 a chlúdaigh Cúige Chonnachta a raibh dírithe ar scoileanna dara leibhéil agus ionad óige. Mar thoradh ar seo tá 13 scoil/ionad óige ag rith TechSpace as Gaeilge anois atá maoinithe ag an Roinn.

Tá foirm iarratas agus tuilleadh eolas faoi seo ar suíomh gréasáin na Roinne.

Méarchlár

Tá ríomhairí ar fud an domhan agus mar sin ar ndóigh tá méarchláir éagsúla ar fud na cruinne. Gach tír a bhíonn tú ann, seans mhaith go bhfuil a méarchlár féin acu, leagan amach faoi leith.

An bhfuil méarchlár Éireannach ann? Tá!

Méarchlár an hÉireann

Tá méarchlár seo forbartha ag Dúrud Teoranta a thagann i dtír ar riachtanais pobal na Gaeilge, sé sin teacht éasca ar na litreacha go léir a bhíonn gá againne leo.

Méarchlár an hÉireann

Is gá tiomántán, nó brat, a íosluchtú ónár suíomh chun an méarchlár a chur ag feidhmiú.

Tuilleadh eolas ar www.scríobh.ie