April 2017 – Teic

20/04/201720/04/2017

Kevin Scannell

Tá Kevin Scannell luaite againn cheana agus ní iontas go bhfuil, cinnte beidh sé luaite arís agus arís eile! Cén fáth? Mar is iontach an obair atá déanta agus á dhéanamh aige ar son na teicneolaíochta agus ar son na Gaeilge go háirithe. Is buíochas le Kevin Scannell agus a chairde, An Riomhacadamh / An tAcadamh um Logánú, go bhfuil rudaí ar fáil dúinn, na Gael ar fad, trí ár dteanga. Cosúil le Mozilla Firefox, LibraOffice, Twitter, Skype agus níos mó, mar a chur Nascanna.com ar an eolas muid faoi. Baineann muid an-úsáid as An Gramadóir agus an Litreoir Gaeilge mar shampla!

Kevin Scannell – Cé hé?
Is Meiriceánach é Kevin a rugadh i mBostún, Massachusetts, de bhunadh Éireannach ar an dá thaobh. Dá bharr sin bhí cultúr na hÉireann an-tábhachtach i measc a mhuintire. Bhí cúpla focal Gaeilge aige nuair a bhí sé óg agus shocraigh sé í a fhoghlaim nuair a bhí sé níos sine. Rinne sé staidéar ar mhatamaitic in Institiúid Teicneolaíochta Massachusetts (MIT), áit a bronnadh BS ar i 1991. Fuair sé céim dhochtúireachta ó ollscoil California, Los Angeles, san matamaitic chomh maith.
An Ollamh Kevin Scannell Cé go raibh sé sáite sa mhatamaitic, bhí suim aige sa Ghaeilge i gcónaí, agus go luath sa bhliain 2000 chinn sé ar iarracht a dhéanamh bun-uirlisí ríomhaireachta a fhorbairt don Ghaeilge. Ba chaitheamh aimsire é dó ag an am sin, ach atá níos mó cosúil le obair lánaimseartha anois agus an méid forbairt agus aistriúchán a bhíonn ar bun aige ó lá go lá.

Labhair muid leis an Ollamh Kevin Scannell ar Skype agus seo cuid den comhrá a bhí againn:

Buíochas le Kevin as labhairt linn ó Saint Louis, Missouri, áit atá sé ina Ollamh matamaitic agus ríomheolaíocht san Ollscoil ansin ó 1998.

Ní hí an Ghaeilge an teanga amháin a bhíonn sé ag obair uirthi – tá acmhainní á fhorbairt aige ar son mionteangacha ar fud an domhain, go háirithe na teangacha Ceilteacha eile, teangacha Bantúcha san Afraic agus teangacha Polainéiseacha.

“Creidim go láidir gur féidir an-tairbhe a bhaint as an teicneolaíocht agus as an nGréasán le mionteangacha a chosaint agus a chur chun cinn – agus seo é bunús m’oibre go léir.”

Tuilleadh eolas anseo agus is féidir Kevin @kscanne agus Acadamh Um Logánú @riomhacadamh a leanacht ar Twitter.

19/04/201720/04/2017

F8

Bhí comhdháil bliantúil Facebook d’fhorbróirí ar siúl inné agus inniu i San Jose, California in Ionad Comhdhála McEnery (18 agus 19 Aibreán 2017.)

Ba é an 10ú bhliain den F8, mar a ghlaoightear ar, (www.fbf8.com) agus ar ndóigh bhí gach duine ag fanacht agus ag tnúth leis an méid a bhí le rá ag POF Mark Zuckerberg.

Na bliana seo caite, d’fhoilsigh siad an mapa seo i gcóir bóthar Facebook na 10 mbliana.

Chonaic muid seo i Mí Aibreán 2016 agus le gairid chonaic muid scéalta ‘Snapscéal-cosúlachta’ ar Instagram agus Facebook.

Rinne Zuckerberg arís go leor cainte ar réaltacht bhreisithe. Mar chuid dá plean chun méadú a dhéanamh ar réaltacht bhreisithe, thaispeán POF Facebook an t-ardán maisíochtaí ceamara. Is uirlisí atá ann do fhorbróirí lasmuigh a úsáid chun aipeanna réaltacht bhreisithe a thógáil ar féidir theacht orthu trí ceamara atá ann ag aip Facebook. Seans go nosclaíonn seo na doirse go féidireachtaí Facebook, ábhar cosúil le ‘Pokémon Go’ nó rud éigin dá leithéidí.

Tá fhios againn le roinnt blianta anuas, agus feictear go soiléar ar an mapa 10 mbliana, nach suíomh meáin shóisialta amháin atá i Facebook. Is mó comórtas díreacht a bhíonn acu le gnóthaí Google nó Apple.

Is léir go bhfuil Facebook ag cinntiú go gcoinneoidh siad rudaí suimiúil ní amháin don ghnáth úsaideoir, ach tá siad freisin ag smaoineamh ar na forbróirí seasta, agus ábhar suimiúil ann dóibh le go leanfaidh siad orthu ag cruthú aipeanna agus a leithead taobh istigh do Facebook.

18/04/201712/05/2017

Faduda

Tá an haischlib #FADUDA le feiceáil ar líne le Mí anuas agus físeán YouTube beomhar bríomhar ag dul leis.

Is sraith vlaganna é Faduda do BBC Gaeilge curtha le chéile ag an chomhlacht léiriúcháin ‘Paper Owl Films‘.

Tá vlagálaithe óga spleodracha ag déanamh taifid ar fhíseáin iad féin don sraith. Tá go leor le rá agus go leor le tairiscint acu, ag cur ábhar úr digiteach ar líne do dhaoine atá 18-30 bliain d’aois.

Bíonn siad ag caint ar achan rud ó bhia go taisteal go smideadh go yoga. Ní sna 6 chondae amháin atá na físbhlagalaithe lonnaithe ach i gCeanada, sa Spáinn agus ar fud na cruinne.

Faigh amach mar a thagann Ian MacGabhann chun réitigh leis an sneachta i gCeanada agus bí ag coimhéad ar Amy Ní Cholgáin ag giollacht bia veigeánach óna hárasán sa Spáinn.

Is duine de na físbhlagalaí í Caoimhe Ní Chathail agus tá físeáin in airde aici faoi a céad turas i dtacsaí dubh, nodanna chun tú féin a choinneáil sásta agus cén dóigh sailéid ghasta a dhéanamh don obair.

Deir Karen Kirby, Léiritheoir Feidhmiúcháin, BBC Gaeilge, go bhfuil an fhoireann ar fad ar bís go bhfuil said “ag tabhairt deis do Ghaeilgeoirí óga dul i gceann agus i bpáirt le hábhar a bhaineann leo féin, ina dteanga féin agus é ar líne go heisiach.

“tá súil againn go spreagfaidh sé Gaeilgeoirí óga, díograiseacha eile a bheith páirteach ann.”

Is féidir teacht ar Faduda fríd an haischlib #FADUDA, bbc.co.uk/gaeilge ar leathanach Facebook BBC Gaeilge agus ar liosta BBC Gaeilge ar chainéal YouTube BBC TÉ.

13/04/201712/04/2017

An Aip is fearr liom…

Aindriú de Paor – Cé hé?
Is láithreoir raidió agus iriseoir é Aindriú, níos minicí a bhíonn sé féin ag cur na ceiste ach is muide a chur faoi agallamh eisean an babhta seo!

Is as Carraig-na-Siúire i gContae Thiobraid Árann ó dhúchais é. Bíonn sé ar ‘An Seinnliosta’ ar RTÉ Pulse chuile oíche Chéadaoin ag 9 i.n. agus ar an mBricfeasta Blasta ar Raidió na Life gach Luan agus Céadaoin ag 8 r.n. Bíonn Aindriú mar thuairisceoir ag RTÉ Raidió na Gaeltachta i mBaile Átha Cliath freisin.

D’iarr Teic na nGael ar Aindriú – Cén Aip is fearr leat?

“Tá sé deacair aip amháin a roghnú i bhfírinne. Tá cúpla aip ann a úsáidim an-mhinic go laethúil.”

“Bíonn Twitter in úsáid agam (@aindriudepaor) sách minic agus mé ag obair. Tá Twitter fíor-áisiúil d’iriseoirí cosúil liomsa mar bíonn an t-eolas is déanaí ann faoi gach aon scéal nuachta le fáil ann. Daoine ar an láthair, tuairimí, ráflaí, tá siad uile ann agus cuidíonn sé sin go mór.”

“Freisin bainim an-úsáid as Snapchat. Úsáidim é gach aon lá chun caint le mo chairde ar agus bíonn sé iontach chun taispeáint do dhaoine céard a bhíonn ar bun agat!”

Ag labhairt le Aindriú, cuirtear ag smaoineamh muid go bhfuil bealaí chun cumarsáid a dhéanamh anois na laethanta seo níos éasca. Nílimid ag brath ar an litir scríofa amháin mar a bhíodh agus cuma cén áit sa domhain atá an duine ar mhaith linn fanacht i dteagmháil leo. Tá go leor aipeanna agus áiseanna anois againn chun seo a dhéanamh. Mar a lúann Aindriú faoi Snapchat mar shampla..

“Bíonn sé an-suimiúil uaireanta, tá cara liom sa tSín faoi láthair agus bíonn a chuid stuiff ar snapchat dochreidte uaireanta! Leanaim cúpla duine atá ag obair sna meáin éagsúla freisin agus is aoibhinn liom a bheith ag féachaint orthu agus iad i mbun oibre. Táim ag iarradh níos mó de sin a dhéanamh le mo chuntas féin (andrewpower95) amach anseo!”

Cé go mbaineann Aindriú úsáid as Twitter agus Snapchat go laethúil, cén aip a roghnóidh sé dúinn..

“Ach dá mba rud é go raibh orm aip amháin a roghnú (agus tá, b’shin an pointe leis an alt seo) bheadh sé thar a bheith deacair orm gan Spotify a roghnú.

“Ach dá mba rud é go raibh orm aip amháin a roghnú, bheadh sé thar a bheith deacair orm gan Spotify a roghnú.”

“Tá an-dúil agam i gcúrsaí ceoil, (cé nach mbeinn in ann coirneáil a chasadh, ná bac le hamhrán!) agus bíonn Spotify iontach chun an ceol is fearr agus is nua a aimsiú. Agus mé ag láithriú cláir ceoil ar RTÉ Pulse, is aoibhinn liom ceol nua a chur amach ansin.”

“Bím ag éisteacht leis an ‘Release Radar’ a bhíonn ar Spotify chuile Aoine agus bíonn neart seod ceoil ann chuile sheachtain!”

“Ceapaim gur iontach an rud é go bhfuil an ceol is fearr ó ar fud an domhain le fáil ar aip amháin agus go bhfuil sé saor in aisce mura bhfuil fonn ort ballraíocht a íoc! Cé go n-íocaim féin an bhallraíocht mhíosúil, níl difríocht mhór ann idir an leagan saor in aisce agus an leagan atá agam féin. An t-aon difríocht in ndáiríre ná go bhfuil tú in ann éisteacht le do cheol gan cheangail idirlín nuair a íocann tú as.”

Is féidir linn a dheimhniú (mar nach bhfuilimid ag íoc an ballraíocht seo faoi láthair) go mbíonn go leor fógraíocht ar an ceann saor in aisce! Aon difríochta eile ar féidir leat a chur leis seo?

“Mura bhfuil Spotify ar d’fhón agat cheanna féin, mholfainn go mór daoibh dul agus é a íoslódáil láithreach!”

Ár mbuíochas le Aindriú de Paor as ucht an ábhar spéisiúil seo agus is minic atá Spotify ag teacht arais chugainn mar rogha Aip is Fearr. Sin ceann a roghnaigh Emma Ní Chearúil chomh maith. Cén Aip is Fearr leatsa faoi láthair na huaire?

Bíonn Aindriú le clos ar RTÉ Pulse chuile Chéadaoin ag 9 i.n. agus ar Raidió na Life gach Luan agus Céadaoin ar maidin ag 8 r.n.

Is féidir éisteacht leis an agallamh a chur sé orainn faoi Teic na nGael .com tar éis dúinn an suíomh gréasáin seo a thosnú a bhí ar Cormac @ 5 ar RTÉ Raidió na Gaeltachta. (Áit a gheall sé dúinn go scríobhadh alt 😉 agus sin déanta! GRMA Aindriú)

Más mian leat Aindriú a leanacht ar Snapchat: andrewpower95 Twitter: @aindriudepaor Soundcloud: aindriudep Instagram: aindriudepaor agus, ar ndóigh, tá sé ar Spotify.

12/04/201718/04/2017

Tandem

Céard é?
Is Aip saor in aisce í Tandem atá ar fáil ó Apple nó GooglePlay ar féidir cleachtadh a dhéanamh ar (beagnach) teanga ar bith, Gaeilge san áireamh.

Labhair Teic na nGael le oifigeach caidrimh phoiblí agus teagmhála Tandem, Susanna, a thug gach eolas dúinn faoi. Ár mbuíochas léi as ucht a cuid ama agus as teagmháil a dhéanamh linn.

Úsáidtear an Aip chun teagmháil ‘one-on-one’ Tandem a bheith ag duine chun go múinfear teanga dhúchais saor in aisce, trí comhrá teacs, fuaim agus físeán.

Tá tuairim is 5,000 úsaideoir sa phobal Gaeilge tandem, idir Gaeilgeoirí agus foghlaimeoirí, ag cleachtadh na teanga. Tá an Aip seo áisiúil go háirithe do dhaoine taobh amuigh d’Éireann agus tugtar deis dóibh an teanga a labhairt agus a chloisteáil.

EOLAS:
1.       Is aip móibíleach saor in aisce í Tandem le tuairim is 150 teanga ar fáíl faoi láthair na huaire chun malartú
2.       Á fhorbairt ó 2015 le níos mó ná 1.8 milliún íoslódálacha domhanda
3.       Ar an aip, cuirtear beirt baill le chéile mar páirtnéirí teanga bunaithe ar suimeanna comónta, teangach líofa labhartha agus na teangacha ar mhaith leo a fhoghlaim
4.       Bíonn gach duine a dhéanann iarratais ar an aip measartha, ag cinntiú go bhfanann an pobal fáiltiúil agus cáirdiúil, agus díríthe ar foghlaim teanga
5.       Cuireann Tandem ceachtanna ar fáíl le teagascóirí deimhnithe. Is féidir le foghlaimeoirí coinne a dhéanamh, ceachtanna a fháil agus íoctar go huathoibríoch ar seo tríd an aip.

Íoslódáilte níos mó ná 1.8 milliúin uair ar fud na cruinne agus tá 148 teanga anois ar fáil trí pobal, Gaeilge, Béarla, Fraincís, Mongolian, Dothraki agus fiú 11 teanga chomharthaíochta.

Ar bhain tusa triall as Tandem go fóill? Ba bhreá linn bhur gcuid tuairimí faoi a chloisteáil.

11/04/201711/04/2017

Céard a chiallaíonn ‘Teic’ duitse…

Is scríbhneoir agus iriseoir as Baile Átha Cliath í Katie McGreal atá cónaí uirthi i mBéal Feirste.
Katie McGreal ós comhair micreafón raidió Bhí an bua aici anuraidh ag Féile na Meán Ceilteach, san rannóg don Aip is fearr, i gcóir an áis litríochta Ghaeilge, Léigh Linn, a chruthaigh sí le Declan McGrath. Oibríonn sí le Raidió Fáilte mar iriseoir.

Is múinteoir míúin/machnamh í agus tá comhlacht aici dárbh ainm Solas Relaxation. Tá sí mar bhall den ghrúpa feimineachais Ghaeilge i mBéal Feirste agus is ball den Dream Dearg í freisin, an grúpa atá ag lorg Acht Teanga ó Thuaidh.

D’iarr Teic na nGael ar Katie – Céard a chiallaíonn ‘Teic’ duitse?

1. Rud iontach cabhrach

2. Rud nach féidir liom brath uirthi. D’fhéadfadh mé gan mo shonraisc a chló amach, ach déanaim cinnte go mbíonn cóip crua agam dóibh ar fad chomh maith, ar eagla go gcailleadh mé an cóip digiteach.

3. Is rud í nach bhfuil mé iomlán compordach leis. Tá a fhios agam go bhfuil neart rudaí faoi nach bhfuil ar eolas agam.

4. Rud casta

5. Rud a iarraim ar dhaoine eile cabhrú liom léi.

Ár mbuíochas le Katie McGreal as ucht a gcuid ama agus labhairt linn faoi ‘Teic’ go réalaíoch agus macánta. Aontaíonn muid léi ar an méid thuas! Neart pointí eile go bhféadfá a chur leis. Inis dúinn, ‘Céard a chiallaíonn ‘Teic’ duitse?’

Is féidir Katie a leanacht ar Twitter @KatieMcGreal agus SnapChat: kmcgreal3

10/04/201710/04/2017

Nuashonrúchán Windows 10

Amárach a bheidh Windows 10 nuashonraithe. Má tá uasdátú as féin roghnaithe agat, beidh an nuashonrúchán seo agat chomh luath agus a bheidh sé ar fáil, Aibreán 11. Is cosúil go bhfuil roinnt béim ar an chruthaíocht san uasdátú.

Anuraidh a bhí an uasdátú comóradh, gan rogha, a chur gnéithe cosúil leis an Bash Shell, téama dorcha, Windows Ink, Xbox Play Anywhere, agus tuilleadh, leis an córas oibriúcháin Windows 10.

Scríofa ar blog.windows.com tá an méid seo a leanas:

“The Creators Update is designed to spark and unleash creativity, bringing 3D and mixed reality to everyone and enabling every gamer to be a broadcaster.”

“Beyond creativity, it brings new features to Microsoft Edge, additional security capabilities and privacy tools, and so much more.”

Tá sé ráite go bhfuil an 3D go mór leis seo, go leor caint ar réaltacht bhreisithe agus ríomhaireacht holagrafach (HoloLens). Mar go bhfuil Microsoft ag cur síos ar turas ó 2d go 3D, tá uirlisí breise chun tacaíocht le inneachar 3D.
Demo ar stáitse ag ócáid Microsoft i Meiriceá 2016
Ag ócáid a bhí acu roimh deireadh na bliana 2016 i Meiriceá, taispeánú ar stáitse an chaoi go féidir le duine scan 3D de caisleán gainimh a ghlacadh ar fón cliste, a uaslódáil go Paint, deasaigh nó athraithe beaga a dhéanamh, a scrúdaigh i réaltacht bhreisithe ag úsáid HoloLens, agus ansin a sheoladh chuig chara le go féidir leo féachaint ar i réaltacht fhíorúil.

“We want you to move around a 3D world as naturally as you scroll through a document,” a dúirt Microsoft.

Má bhí deachrachtaí agat ag socrú suas PC nua, nó fuair an próiséas uasdátú nó suiteáil deacair le thuiscint, tá cúntóir cliste guthbheoite Microsoft ann chun cabhrú leat. Tá uasdátú déanta ag Microsoft ar Cortana, sa chaoi go bhfuil an seirbhís anois ábalta cabhrú leat ag socrú suas do ghléas nuair a bhíonn tú ag íoslódáil nó ag suiteáil bogearra nua.

Bíonn Cortana díchumasaithe de réir réamhshocraithe mar sin is gá duit Cortana cuir i ngníomh le go féidir úsáid a bhaint as.

Cliceáil an bosca cuardaigh ar an tascbharra. Nuair atá an fuinneog cuardaigh agat, cliceáil an deilbhín Notebook ar taobh na lámha clé den fhuinneog.
seat den scáileán ag cur Cortana i ngníomh ar Microsoft
Cliceáil ar an deilbhín socruithe ‘Settings’ ar taobh na lámha clé den fhuinneog. (Ach tabhair faoi deara má chliceáileann tú ar an deilbhín do socruithe roimh a bhíonn Notebook ar oscailt, osclóidh sin socruithe córas in áit na socruithe i gcóir Cortana)

Anois, ag úsáid an ríomhaire mar go hiondúil, ach má theastaíonn Cortana uait, ní gá ach ‘Hé, Cortana’ a rá agus an ordaigh nó ceist. Ach ná fan ar Cortana tar éis duit an leid gníomhachtú ‘Hé, Cortana’ a thabhairt, lean ort leis an cuid eile den abairt, ní gá fanacht chun deimhniú a bhfuil Cortana ‘ag éisteacht’.

Beidh muid ag tnúth le cloisteáil ó dhaoine faoi na cuid tuairimí a bheidh agat ar Windows 10 nua ‘Creators Update’.

07/04/201712/04/2017

Memes na Gaeilge

Is í Ciara Ní Éanacháin as Baile Átha Cliath a bhunaigh an leathanach Memes na Gaeilge ar Facebook i 2012.
File agus scríbhneoir iomráiteach, bíonn sí ag scríobh go rialta don iris Nós agus bhunaigh sí an oíche filíochta mhíosúil ‘Reic’, ina mbíonn filíocht, amhráin agus rapcheol trí mheán na Gaeilge.

Cé go bhfuil na mílte daoine ag cuairt ar Memes na Gaeilge ar na meán shóisialta gach lá, níl fhios ag go leor gurb í Ciara Ní Éanacháin a chur tús leis agus taobh thiar den spraoi seo.

“Tá sé greannmhar nuair a bhíonn daoine amuigh sa bhfíorshaol ag caint liom faoi phictiúr éigin a bhí ar Memes na Gaeilge i ngan fhios dóibh gur mise a rinne an pictiúr! Uair nó dhó tá cara liom théis a rá leo ag inseacht “ise a chruthaigh an leathanach!” os mo chomhair – agus cuireann sé ag gáire mé go mbíonn an oiread ionadh ar dhaoine! Ar chúis éigin deirtear nach mé an ‘cineál duine’ lena raibh siad ag súil – níl a fhios agam cén fáth!”

D’inis Ciara dúinn gurb é an rud is tábhachtaí faoi méimeanna ná spraoi agus greann. Ní amháin go féidir úsáid a bhaint as https://imgflip.com chun iad a chruthú, ach Photoshop nó MS Paint, nó rud ar bith. Níl aon rialacha ann.

Cén ceann a thaitin léi le déanaí?

“Seo an ceann is mó a thaitin liom le déanaí. Chum Hannah Rua é tamall ó shin, agus tháinig mé air go fánach ar Twitter. Feicfidh tú nach bhfuil an-chuid likes fáighte aige, ach ní chuirim tábhacht leis na likes.”

“Uaireanta, is gá méim a chruthú a bheidh ró-chasta do dhaoine áirithe. Mar shampla..”

“Ach más iad likes atá uait, seo cúpla leid do mhéimeanna Gaeilge, agus samplaí dóibh in úsáid…”

1) Gaeilge bhreá shoiléir – an chéad rud ná go mbeidh an teanga intuigthe:

2) Jóc breá soiléir – dar ndóigh cailltear daoine le jócanna príobháideacha agus tagairtí rúnda – ach uaireanta fiú le jóc a thuigfeadh gach duine ní scríobhtar soiléir go leor é! M.sh. anseo tá scéal soiléir ann:

3) (éiríonn leis gach uair) imeartas focal – dátheangach (idir Béarla agus Gaeilge), nó le hainmneacha:

4) tagairt do dhán nó amhrán cáiliúil, nó seanfhocal, nó aon rud i nGaeilge atá ar eolas ag muintir na hÉireann:

Memes na Gaeilge ar Facebook agus ar Twitter.

D’iarr Teic na nGael ar Ciara Ní É – Céard a chiallaíonn ‘Teic’ duitse?

Cad a chiallaíonn ‘teic’?

Smaoiním ar na ríomhairí uilig inár dtimpeall,
do ghuirléid, mo tháibléad, a guthán, a inneall,
san oifig, sa tsráid, ‘s go deimhin sa teach,
na mílte meaisín díograiseach,
le leabhair a léamh, Skype leis an Astráil,
le ceol a sheinnt, nó ríomhphoist a fháil.

Bíonn an teic ag obair go dian
ach mo chreach, nach orainn a chuireann sé srian?
Freagair mo tvuít!
Lochtaigh d’fhón!
Oscail do ríomhphost!
Glac pic do’d lón!

Daoine ag siúl timpeall gan fiú breathnú suas,
bodhraithe ag ceol ag bladhradh sa dá chluas,
tá ceist amháin ba mhaith liom a chur orthu:
“an leatsa an teic, nó an leis an teic thú?”

Níl aon iontas go roghnaigh Poetry Ireland Ciara Ní Éanacháin le gairid i gcóir a sraith Introductions na bliana seo. Is í duine de 13 roghnaithe chun páirt a ghlacadh i ceardlanna agus a saothar a chur i láthair ag taispeántas i mí Bealtaine ag Féile Idirnáisiúnta Litríochta Bhaile Átha Cliath. Go mbainfidh sí sult as!
Ciara Ní Éanacháin ag suí ar cathaoir déanta as leabhair
Ár mbuíochas le Ciara Ní Éanacháin as a cuid ama agus focail. An é sin an chéad dán faoi teic a léigh tú? Tá an oíche filíochta mhíosúil Reic a eagraíonn Ciara ar Twitter @reic agus ar Facebook @reic.eire

Is féidir teacht ar Ciara Ní É ar Twitter @MiseCiara, ar Facebook, a blag féin, ag láithriú clár raidió seachtainúil gach Céadaoin ar Raidió na Life ag 6 i.n., YouTube agus Instagram!

05/04/201706/04/2017

An tAcadamh um Logánú

Táimid ag baint úsáid agus tairbhe as sárobair An tAcadamh um Logánú, b’fhéidir i ngan fhios dúinn féin.. Cé hiad agus céard atá ar bun acu?

An tAcadamh um Logánú

Grúpa daoine ag aistriú bogearraí go Gaeilge. Tá an smaoineamh ag fás le cúpla bliain anois agus tá go leor aistriúchán cheana féin déanta. Tugadh an t-ainm Ríomhacadamh orthu, ó Eanáir 2017 a thosaigh siad go hoifigiúil ag tabhairt “An tAcadamh um Logánú” ar an meitheal seo.

Is iad Kevin Scannell agus Micheál Johnny Ó Meachair a chur tús leis ach is leis an meitheal ar fad an obair.

Labhair Teic na nGael le Micheál Johnny Ó Meachair chun níos mó eolas a fháil…

“Is meitheal daoine atá san Acadamh um Logánú, sin iad na daoine a bhíonn ag tabhairt faoin aistriúchán.”

Cé hiad na daoine atá ina bhall den meitheal seo?

“Daoine a rinne obair ach nach féidir leo obair a dhéanamh faoi láthair agus na daoine gníomhacha. Bíonn roinnt de na daoine gníomhacha sásta bheith ina dtionólaithe ar thionscadail freisin, is é sin, súil a choimeád ar chúrsaí don dtionscadal agus déanamh deimhin de go bhfuil dóthain cabhrach acu an tionscadal a choimeád chun dáta.”

Tá líon na mball fós á bheachtú. Tá tuairim is duine dhéag gníomhach, agus tuairim is cúigear nó seisear eile a d’fhéadfadh tuilleadh oibre a dhéanamh amach anseo.

Spriocanna acu:

Daoine a chur ar an eolas maidir le cad is logánú ann. Is é sin: Aistriúchán den chuid is mó; ath-innealtóireacht ar chodanna den chomhéadan; agus comhairleoireacht maidir le hathrú dathanna, pic, físeáin, agus le hábhar an bhogearra, sa chaoi go n-oireann sé do phobal na hÉireann, mar shampla: bhí samplaí cispheile i dtreoir Gmail, ach chuireamar samplaí iomána ina n-áit. Obair leanúnach atá sa logánú – cuirtear teaghráin (píosaí téacs) nua le bogearraí go tráthrialta.

Tá sé i gceist againn daoine a earcú. Thabharfaimis traenáil do na daoine seo agus bheadh ardán ann dóibh aitheantas a fháil as a gcuid oibre. D’fhéadfaí breathnú ar an obair mar portfóilió aistriúcháin fiú.

Obair logánaithe éagsúla a bhailiú le chéile le go n-aithneoidh eagraíochtaí (a dhiúltaigh dúinn cheana) an obair agus an saineolas atá againn i bpobal na Gaeilge.

Tuigtear dúinn go féidir leis a bheith deacair ar eagraíochtaí an ceangal idir tionscadail éagsúla a fheiceáil, mar sin, simpleoidh sé seo an scéal, go pointe.

Táimid ag iarraidh go mbeidh sé soiléir don phobal cé na bogearraí agus suíomhanna logánaithe a dtacaímid leo, agus cé na cinn nach raibh baint ar bith againn leo. Tá sé seo tábhachtach ó thaobh caighdeáin agus leanúnachais.

Bíonn sé deacair go leor ar an ngnáthdhuine earráid a thuiscint gan téarmaí aisteacha éagsúla a bheith sna haon cheann acu. Mar shampla, beimid ag tacú le logánú Mozilla, Twitter, agus Gmail ach ní thugaimid ár séala do Facebook ós rud é go bhfuil cur chuige éagsúil acu.

Bhíodh tionscadail logánaithe ag brath ar dhuine amháin, nó ar ghrúpa beag, chun an bun-aistriúchán agus an chothabháil a dhéanamh.

Is éard atá i gceist lena cothabháil ná cúpla míle teaghrán nua a logánú cúpla uair sa bhliain agus nuashonruithe á ndéanamh ar bhogearraí.

Ós rud é gur obair dheonach é seo, ní féidir le daoine tosaíocht a thabhairt don obair i gcónaí agus d’fhéadfaí gur gá do dhuine éigin éirí as an logánú go hiomlán, leis sin, go n-imeodh bogearra Gaeilge ó mhaith. Táimid ag iarraidh an baol seo a laghdú

An mbeadh spéis agaibh cloisteáil ó daoine eile ar mhaith leo cabhrú?

“Cinnte! Anuas ar na pointí sna spriocanna thuas, bíonn sé go deas aiseolas ginearálta a fháil ar an obair a rinneadh agus aiseolas a fháil ar mhianta an phobail. Féadfar aiseolas a sheoladh chugainn ar Twitter (@riomhacadamh) nó trí rphost a sheoladh.”

“Bíonn gach sórt duine ag teastáil!”

Daoine a bhfuil caighdeán ard Gaeilge acu agus a úsáideann ríomhaire go laethúil.

Daoine le craobhscaoileadh a dhéanamh ar bhogearraí. Bíodh go ndeireann tú le daoine mar gheall ar bhogearraí nó go gcabhraíonn tú le daoine bogearraí a shuiteáil, a shocrú, a úsáid, agus mar sin de, tá na haon ról tábhachtach.

Bíonn sé úsáideach scileanna ríomhchlárúcháin a bheith ag daoine, ach ní bhíonn sé riachtanach in aon chor. Déanann innealtóirí na n-eagraíochtaí féin an obair theicniúil go minic.

An mbaineann sibh úsáid as GitHub?

“Baineann baill áirithe den mheitheal úsáid as ach níl sé riachtanach. Bainimid úsáid as cúpla comhéadan aistriúcháin leis an ngnáthobair a dhéanamh, rud a fhágann go bhfuil sé an-éasca an obair a eagrú agus a chur i gcrích. Is iad sin Pootle, GoogleTranslatorToolkit, agus Transifex de ghnáth.”

“Bainimid úsáid as Pootle, GoogleTranslatorToolkit, agus Transifex de ghnáth.”

Ár mbuíochas le Micheál Johnny Ó Meachair as ucht a chuid ama agus saineolas a roinnt linn. Cuireann muid an-spéis san obair seo agus buíochas leo tá Gmail, Mozilla, Twitter agus tuilleadh in úsáid againn trí Ghaeilge. Eolas a bhí bailithe le chéile ag Nascanna.com mar a lua muid ar alt faoi le déanaí.

04/04/201718/04/2017

CoderDojo (as Gaeilge)

Céard é CoderDojo?

Togra a thosaigh in Éireann (as Béarla) ach tá anois ar fud an domhain á reáchtáil i dteangacha éagsúla agus trí chultúir éagsúla ach leis an bunphrionsabal céanna.

Ba James Whelton, a bhí ina dhéagóir agus i gCorcaigh ag an am, a chur tús le club ríomhaireachta ina scoil, a thug faoi deara go raibh bearna ann do dhaoine óga a raibh suim acu i códú. D’aimsigh sé infheisteoir aingil, fiontraí Astrálach Bill Liao, a chabhraigh leis méadú scála a dhéanamh ar a chlub. Trí bliana ina dhiaidh sin, bhí níos mó ná 100 Club CoderDojo in Éireann, 360 ar fud an domhan agus an cuid is fearr den scéal ná go raibh seo ar fad saor in aisce agus á reáchtáil ag oibrithe deonach.

CoderDojo as Gaeilge

Tá Club láidir CoderDojo i nGaoth Dobhair ag feidhmiú trí Ghaeilge go leanúnach. D’iarr Teic na nGael ar Andy Caomhanach, a bhíonn i mbun an chlub seo, cén saghas rudaí a bhíonn ar siúl acu.

“I mbliana tá muid ag obair ar roinnt tograí spéisiúl. I measc na nithe sin ná “Arcade Machine” déanta as sean teilifís, raspberry pi zero agus neart mdf. Tá muid ag iarraidh raspberry pi a chur suas chuig an stratosphere.”

Tá siad freisin ag déanamh cluiche iOS/Android agus súil acu go mbeidh seo ar fáil go poiblí i Mí Meitheamh.

Tá Andy ag obair le Acadamh na hOllscolaíochta Gaeilge i nGaoth Dobhair, chomh maith le CoderDojo bíonn sé freisin ag déanamh ranganna códáil leis na bunscoileanna áitiúil.

An bhfuil aon CoderDojo eile ag feidhmiú trí Ghaeilge? Ba bhreá linn cloisteáil uaibh.

Nó, an mbeadh spéis agat ina leithéid? Scríobh teachtaireacht thíos nó seol ríomhphost chugainn.

Buíochas le Kevin Scannell, tá code.org ar fáil trí Ghaeilge.