B’feidir go raibh do cheann faoi cloch éigin le do méaracha i do chluasa, nó bhí tú sa phub agus ní fhaca tú an spéir don deireadh seachtaine, ach bhí cúpla lá gnóthach ag Facebook. Tháinig sé chun cinn go raibh comhlacht anailís sonraí darbh ainm Cambridge Analytica, ag déanamh rudaí amhrasach le sonraí ó Facebook le dhá bliain anuas (agus b’fhéidir go raibh fios ag Facebook cad a bhí á dhéanamh acu an t-am ar fad). Tháinig an scúp ón NY Times, agus an Observer, agus bhí scéal freisin déanta ag Channel 4 cúpla lá ina dhiaidh sin. Tharraing an scéal ó C4 aird an phobail in Éireann agus sa UK, mar bhí taifead déanta acu gan fhios do Cambridge Analytica agus a CEO Alexander Nix. Bhí sé ag déanamh gaisce faoi caimiléireacht a bhí á dhéanamh acu i gcúrsaí polaitíochta, le cúnamh sonraí ó Facebook. Bhí tionchar polaitiúil bainte amach acu i tíortha éagsúla agus ní raibh aon náire aige faoi.
Bhuel, bhí a lán daoine an-míshásta le sin. Agus cad é an uirlis is láidre sa domhain inniu? Tá an ceart agat. An haischlib. Thosaigh #deleteFacebook ag treochtáil ar Twitter. B’fhéidir nach raibh an íoróin caillte ar gach duine a bhí ag úsáid suíomh meán shóisialta chun gearán a dhéanamh faoi na fadhbanna suíomh meáin shóisialta.
Leis an ngreann a fhágáil inár ndiaidh b’fhéidir gur chabhraigh an haischlib! Ghlaodh Comhdháil na Stát Aontaithe agus coiste parlaiminteach san Ríocht Aontaithe ar Mark Zuckerberg chun ceisteanna a chuir air.
Ní rud mór é go Mark Zuckerberg mar, tá sé éasca leithscéal a dhéanamh os comhair an pobal (mar a dhéanamh BP tar éis an timpiste i 2010, ach is féidir dúinn praghas a chuir ar an droch poiblíocht. Thit luach margaidh Facebook thart ar $50 Billiún idir Dé hAoine agus Dé Máirt. Cobhsaigh an phraghas Dé Céadaoin, ach bhí 10% imithe ón luach margadh. Ag an tráth is measa bhí timpeall ar 12.5% imithe($162 don scair vs $185 don scair).
Chun é a chur i gcomhthéacs… ag an am a scríobhadh an alt seo, tá caipitliú margaidh Facebook timpeall ar $492 Billiún. Is é $61.5 Billiún timpeall ar 12.5% don caipitliú margaidh (beagnach). Is é $61.5 Billiún – agus ná dearmad, tharla sé sin i 2 lá;
– Timpeall ar 60% don “bailout” in Éireann i 2010 (aisíocaíocht a thógann tríocha bliain
– Níos mó ná an GDP ón 117 Tíortha
– Níos mó ná an ioncam iomlán don gach comhlacht sa domhain seachas timpeall ar an 350 is airde
– Níos mo ná brabús glan gach aon comhlacht eile sa domhain
-dá mbeadh a dhotain €50 nótaí, agus thosaigh tú á dhíol amach ar ráta nóta amháin in aghaidh an soicind, ní bheadh tú críochnaigh an $61.5 Billiún chun Lá ‘le Pádraig an bhliain 2044.
Ach ná bíodh aon trua agat do Mark bocht, ní leis ach 28% do Facebook, agus mar sin ní laghdaigh a luach margaidh ach $17.3 Billiún. Tá sé sin coisiúl le GDP an Bhoisnia agus an Heirseagaivéin.